-
1 выпукло-вогнутый
-
2 дело
с1) врз iş; meşgale; mesele; görev, vazife ( обязанность)госуда́рственные де́ла́ — devlet işleri
дома́шние де́ла́ — ev işleri
я е́ду по де́лу — bir iş için gidiyorum
бо́льше у меня́ здесь дел нет — benim burada işim kalmadı
сиде́ть без де́ла — boş durmak
хоро́шее де́ло - чита́ть — okumak - iyi bir şeydir
де́ло вку́са — zevk meselesi
де́ло че́сти — onur meselesi
э́то лишь одна́ сторона́ де́ла — bu, işin sadece bir yanı
слова́ и де́ла́ — sözler ve işler
2) dava; eserслужи́ть де́лу ми́ра — barış davasına hizmet etmek
3) в соч.библиоте́чное де́ло — kütüphanecilik
кузне́чное де́ло — demircilik
в соверше́нстве знать своё де́ло — işinin eri / ehli olmak
4) юр. dava5) канц. dosyaизъя́ть докуме́нт из де́ла — evrakı dosyadan çıkarmak
6) olayде́ло бы́ло / происходи́ло в дере́вне — olay bir köyde geçiyordu
••смотрю́, де́ло пло́хо — baktım, gidiş fena
в чём де́ло? — ne var?, ne oluyor?
в са́мом де́ле — gerçekten
э́то (совсе́м) друго́е де́ло! — o başka!
ва́ше де́ло — siz bilirsiniz
как (ва́ши / твои́) де́ла́? — işler nasıl?
не твоё де́ло! — senin üstüne vazife değil!
э́то твоё де́ло! — bu, senin bileceğin bir iştir!
моё де́ло сказа́ть, а... — benden söylemesi,...
на́ше де́ло дать вам сове́т — bizden size tavsiye etmesi
а согласи́тся он и́ли нет, э́то уж друго́е де́ло — razı olur ya da olmaz, o ayrı
я пе́рвым де́лом позвони́л (по телефо́ну) — ilk işim telefon etmek oldu
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
име́ть де́ло с кем-л. — biriye alış-verişi olmak; düşüp kalkmak
то и де́ло — ikide birde
то ли де́ло - дома́шняя пи́ща / еда́ — ev yemekleri başka
де́ло в том, что... — mesele şu ki...
де́ло не в э́том — mesele onda değil
де́ло идёт о... — söz konusu olan,...
а тебе́ и де́ла нет (до э́того)! — umurunda bile değil senin!
кому́ како́е де́ло! — kime ne?
како́е мне де́ло до э́того? — bundan bana ne?
-
3 обваривать
-
4 обгорать
-
5 обгорелый
1) (üstü, bir yanı) yanmış; yanık2) разг. ( обожжённый солнцем) (güneşten) yanık -
6 обжигаться
несов.; сов. - обже́чься1) ( bir yanı) yanmakобже́чься ча́ем — çaydan ağzı yanmak
не тро́гай, обожжёшься! — dokunma, elin yanar!
2) перен., разг. ağzı yanmak••обжёгшись на молоке́, бу́дешь дуть и на́ воду — посл. sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer
-
7 опалять
несов.; сов. - опали́тьему́ опали́ло со́лнцем лицо́ — güneşten yüzü yandı
опалённая войно́й земля́ — savaşın kasıp kavurduğu topraklar
-
8 ошпаривать
несов.; сов. - ошпа́рить1) ( обливать кипятком) haşlamak2) ( bir yanı) haşlanmakона́ ошпа́рила себе́ ру́ку (кипятко́м) — kaynar sudan eli / kolu yandı / haşlandı
-
9 перекликаться
1) çağrışmak2) перен. andırmak, ortak bir yanı olmak -
10 прелесть
жпре́лесть новизны́ — yeniliğin çekiciliği
в э́том то́же есть своя́ пре́лесть — bunun da kendine göre çekici bir yanı var
ве́чер (для всех) потеря́л свою́ пре́лесть — güzel gecenin tadı kaçtı
••кака́я пре́лесть! — ne şeker / cici şey!
-
11 сбоку
yanında; yanındanапельси́н, покры́тый сбо́ку пле́сенью — bir yanı küflü portakal
-
12 сторона
ж1) врз yan, taraf; yönбокова́я сторона́ — yan taraf
противополо́жная сторона́ — karşı taraf
э́та сторона́ горы́ — dağın bu yüzü
по ту сто́рону горы́ (за горой) — dağın ardında
на той стороне́ о́зера — gülün öte yanında
по э́ту сто́рону доро́ги — yolun berisinde
вы́строиться по о́бе сто́роны доро́ги — yolun iki geçesine sıralanmak
по о́бе сто́роны́ доро́ги — yolun her iki yanında
со всех сторо́н земли́ / све́та — dünyanın dört bir yanından
го́род со всех сторо́н окружён леса́ми — şehrin etrafı çepeçevre orman
по о́бе сто́роны Атла́нтики — Atlantik'in iki yakasında
мы пойдём стороно́й (в обход) — dolaşık yoldan gideceğiz
он пошёл в сто́рону ле́са — ormandan yana gitti, orman yönüne doğru gitti
они́ разошли́сь в ра́зные сто́роны — her biri bir yana gitti
ту́чи прошли́ стороно́й — bulutlar öteden geçti
мы перешли́ на другу́ю сто́рону (у́лицы) — karşıdan karşıya geçtik
доро́га прохо́дит в стороне́ от го́рода — yol şehrin açığından geçer
отойди́ в сто́рону, не меша́й! — mani olma, kenara çekil!
э́тот магази́н в стороне́ от нас — bu mağaza bize sapa düşüyor
ве́тер дул с восто́чной стороны́ — rüzgar doğu yönünden esiyordu
ста́нция запу́щена в сто́рону Вене́ры — istasyon Venüs doğrultusunda fırlatıldı
он поверну́лся в на́шу сто́рону — bizden yana döndü
его́ кача́ло из стороны́ в сто́рону — yalpalaya yalpalaya yürüyordu
смотре́ть по сторона́м — sağa sola bakmak
со всех сторо́н на сце́ну сы́пались цветы́ — sağdan soldan sahneye çiçekler yağıyordu
сверну́ть в сто́рону — sapmak
отвести́ кого-л. в сто́рону (для разговора) — kenara çekmek
2) разг. (местность, страна) diyar; memleketда́льняя сторона́ — uzak bir diyar
тоска́ по родно́й стороне́ — memleket hasreti
на чужо́й стороне́ — gurbette, yad ellerde
3) (поверхность, бок предмета) yüz; tarafлицева́я / пра́вая сторона́ мате́рии — kumaşın yüzü
обра́тная сторона́ моне́ты — paranın ters tarafı
с обе́их сторо́н магнитофо́нной ле́нты / плёнки — teyp bandının her iki yüzünde
пиши́те то́лько с одно́й стороны́ (бума́ги) — kağıdın sadece bir / tek yüzüne yazın
поста́вь и другу́ю сто́рону (пластинки) — öbür yüzünü de çal
с одно́й стороны́, он прав, но... — bir bakıma haklıdır, ama...
обсуди́ть вопро́с со всех сторо́н — sorunu her bakımdan / yönden ele almak
с како́й (бы) стороны́ ни посмотре́ть — hangi bakım açısından bakılırsa bakılsın
5) (аспект, признак) yan, taraf, cepheфина́нсовая сторона́ де́ла — işin parasal / mali yanı
сла́бая сторона́ докла́да — raporun zayıf yanı
6) мат. kenarсторона́ треуго́льника — üçgenin kenarı
сто́роны угла́ — açının kenarları
7) (в переговорах, споре, на суде) tarafпроти́вная сторона́ — юр. hasım taraf
сто́роны в спо́ре — anlaşmazlığa taraf olanlar
зако́н на ва́шей стороне́ — kanun sizden yanadır
ты на чьей стороне́? — sen kimden yanasın?
стать на сто́рону кого-л. — birinden yana çıkmak
потерпе́вшая сторона́ — юр. mağdur taraf
••ро́дственник со стороны́ отца́ — baba tarafından akraba
мы, со свое́й стороны́, подде́ржим вас — biz kendi payımıza sizi destekleyeceğiz
с одно́й стороны́..., с друго́й стороны́... — bir yandan..., öte yandan...
-
13 сильный
1) врз kuvvetli, güçlü; zorluси́льный челове́к — kuvvetli adam
си́льные ру́ки — güçlü / kuvvetli kollar
си́льный уда́р — kuvvetli darbe
си́льный ого́нь — воен. kuvvetli / zorlu ateş
вари́ть на си́льном огне́ — harlı ateşte pişirmek
си́льная а́рмия — kuvvetli bir ordu
си́льное госуда́рство — güçlü / kudretli bir devlet
си́льная конкуре́нция — kuvvetli rekabet
си́льный сопе́рник — спорт. çetin rakip
си́льные до́воды — güçlü / kuvvetli kanıtlar
си́льная во́ля — güçlü / kuvvetli irade
си́льный писа́тель — güçlü / kudretli bir yazar
у него́ си́льное перо́ — kuvvetli kalemi var
он силён в фи́зике — разг. fizikten kuvvetlidir
в письме́ он не о́чень силён — yazması pek kuvvetli değildir
си́льный мото́р — güçlü motor
2) şiddetli; zorlu, kuvvetliси́льный ве́тер — kuvvetli rüzgar
о́чень си́льный ве́тер — şiddetli rüzgar
си́льная боль — şiddetli ağrı
си́льный дождь — zorlu bir yağmur
си́льный тума́н — yoğun sis
си́льный снегопа́д — yoğun kar yağışı
си́льный го́лос — güçlü / küvvetli ses
си́льный яд — kuvvetli bir zehir
си́льное жела́ние — şiddetli bir istek arzu
произвести́ си́льное впечатле́ние — çok büyük bir izlenim bırakmak
••си́льная сторона́ рома́на — romanın güçlü yanı
-
14 ещё
daha,henüz; hâlâ* * *daha; henüz ( при отрицании); halâ ( до сих пор)он ещё не пришёл — daha / henüz gelmedi
таки́е (всё) ещё встреча́ются — böylesine halâ rastlanıyor
прочти́ ещё раз — bir daha oku
подожди́ ещё день — bir gün daha bekle
ещё при жи́зни — daha hayattayken
ещё до вы́хода кни́ги — daha kitap çıkmadan
ещё пять лет тому́ наза́д — daha bundan beş yıl önce
мы ещё вернёмся к э́тому вопро́су — bu konuya yeniden döneceğiz
он ещё и поэ́т — onun şairlik yanı da var
э́то ещё не всё — dahası var
ещё и ча́су не прошло́ — daha bir saat olmadı
э́тот ещё ме́ньше — bu, daha da küçük
но что ещё важне́е,... — ama bundan da önemlisi...
но и э́то ещё не всё — iş bu kadarla da bitmiyor
ещё и ещё раз прошу́ проще́ния — tekrar tekrar özür dilerim
ещё в те времена́ — daha / tâ o zamanlar
••а ещё инжене́р!, а ещё инжене́ром называ́ешься! — bir de mühendis olacaksın!
ещё что!, вот ещё! — daha neler!
э́то ещё что! — o da bir şey mi?
полу́чится? - Ещё как! — olur mu? - Hem de nasıl!
-
15 живой
canlı,diri* * *врзcanlı; diri; sağжива́я ры́ба — canlı / diri balık
живо́е существо́ — canlı (varlık)
живы́е воспомина́ния — canlı hatıralar
жива́я приро́да — canlı doğa
живо́й ребёнок — canlı / cevval bir çocuk
живо́й ум — cevval bir zekâ
о́чень живы́е глаза́ — dipdiri gözler
живо́й свиде́тель чего-л. — canlı tanık
жива́я ткань — биол. canlı doku
он жив? — sağ mı?, hayatta mı?
сла́ва бо́гу, жив! (о раненом, больном) — биол. ölmemiş, şükürler olsun!
когда́ он был жив... — sağlığında, sağken, hayattayken
е́сли бу́ду жив... — sağ kalırsam, ömrüm vefa ederse
пока́ я (бу́ду) жив, —... ömrüm oldukça..., canım sağ oldukça / iken...
он хо́чет повида́ть вну́ка, пока́ ещё жив — torununu dünya gözüyle görmek istiyor
его́ уже́ нет в живы́х — artık hayatta değildir
оста́ться в живы́х — sağ / hayatta kalmak
взять живы́м — diri tutmak, sağ olarak ele geçirmek
найти́ его́ живы́м и́ли мёртвым! — ölü veya diri mutlaka bulunacak!
поте́ри в живо́й си́ле — воен. insanca zayiat
э́кспорт живо́го скота́ — canlı hayvan ihracı
живо́й о́пыт про́шлых лет — geçen yılların yaşanmış deneyimi
••жива́я и́згородь — çalı / örülü çit
живы́е мо́щи — canlı cenaze
живо́й труд — эк. canlı emek
живо́й язы́к — canlı / yaşayan dil
заде́ть кого-л. за живо́е — эк. birinin bamteline basmak
его́ так изби́ли, что на нём живо́го ме́ста не оста́лось — ona öyle bir sopa çektiler ki iler tutar yanı kalmadı
кри́тик не оста́вит тут ни одного́ живо́го ме́ста — eleştirmeci bunun tutar bir yerini bırakmayacak
-
16 тот
та, то, те1) o şuв тот ве́чер — o akşam
в то вре́мя — o zaman / sırada
на том берегу — karşı yakada / kıyıda
по ту сто́рону стены́ — duvarın arkasında
по ту сто́рону Атла́нтики — Atlantik'in ötesinde / öbür tarafında;
с того́ дня его́ бо́льше не ви́дели — o gün bugün onu gören olmadı
2) в соч.по той и́ли ино́й причи́не — şu ya da bu nedenden dolayı
и тот и друго́й — ikisi de
и в том и в друго́м слу́чае — her iki halde de
3) ( другой) öbür, öteki; berikiна том конце́ про́вода — telin öbür ucunda
он оди́н, а тех - тро́е — o bir kişi berikiler üç
4) aranan, istenen, oтой кни́ги в прода́же уже́ нет — o kitaptan satışta kalmamış
я набра́л не тот но́мер — yanlış numara çevirmişim
то же мо́жно сказа́ть и о тебе́ — aynı şeyler senin için de söylenebilir
прода́ть по той же цене́ — fiyatına satmak
прода́м, е́сли кто́-нибудь даст ту же це́ну — satın aldığım parayı veren biri olsa satarım
тот са́мый Петро́в, кото́рый... — o Petrov ki,...
всё тот же Петро́в утвержда́ет, что... — gene aynı Petrov iddia ediyor ki...
я тепе́рь (уже́) не тот — ben artık eski ben değilim
5) в соч.то, что вы сказа́ли,... — söylediğiniz,...
то, что называ́ется любо́вью,... — sevgi denen şey,...
я́сно то, что... — şurası açıktır ki,...; açık olan odur ki,...
стра́нно то, что... — işin garip yanı,...
изве́стно то́лько то, что... — bilinen bir şey varsa, o da...
к тому́, что бы́ло изве́стно, он ничего́ но́вого не доба́вил — bilinenlere yeni bir şey katmadı
с то́й лишь ра́зницей, что... — şu farkla ki,...
де́лай то, что тебе́ говоря́т! — sana ne söylüyorlarsa onu yap!
по сравне́нию с тем, что бы́ло де́сять лет наза́д — on yıl öncesine göre
она́ зави́довала тем, у кого́ есть де́ти — çocukluları kıskanırdı
он о́чень горди́тся тем, что он лётчик — pilot olmanın büyük gururunu duyuyor
ока́зывая ему́ по́мощь, он тем са́мым защища́ет и свои́ интере́сы — ona yardım etmekle kendi çıkarlarını da savunmuş oluyor
те, кому́ сейчас три́дцать (лет) — şimdi otuzundakiler
те из вас, кто бу́дет занима́ться иссле́дованиями — araştırma yapacaklarınız
те из них, кто уже́ получи́л образова́ние — öğrenim yapmış olanları
••я ещё и не то зна́ю! — daha neler bilirim!
осёл и тот бы по́нял — eşek olsa anlardı
у него́ одно́ пальто́, да и то не но́вое — bir paltosu var, o da yeni değil
он не то что бо́лен, а про́сто уста́л — hasta falan değil, bayağı yorulmuş
к тому́ же — hem, kaldı ki, üstelik
хоте́л он того́ или нет,... — istemiş olsun ya da olmasın,...
хо́чет он того́ или нет,... — istediği olsun olmasın,...
на том све́те — öbür dünyada
-
17 общий
1) врз genelо́бщий вид — genel görünüş
в о́бщих черта́х — genel çizgileriyle
о́бщее впечатле́ние — genel izlenim
о́бщий кри́зис капитали́зма — kapitalizmin genel buhranı
2) (совместный, взаимный) ortakо́бщая грани́ца — ortak sınır
о́бщие интере́сы — ortak çıkarlar
борьба́ про́тив о́бщего врага́ — ortak düşmana karşı mücadele
у него́ мно́го о́бщего с... — ile pekçok ortak yanı vardır
ме́жду ни́ми не мо́жет быть ничего́ о́бщего — onların hiçbir ortak yanı olamaz
3) (целый, весь) toplamо́бщее число́ уча́щихся — toplam öğrenci sayısı
о́бщий тонна́ж торго́вого фло́та — ticaret filosunun tonaj(ı) toplamı
две ко́мнаты о́бщей пло́щадью в 30 квадра́тных ме́тров — toplam 30 metrekarelik iki oda
••в о́бщем — genelde
в о́бщей сло́жности — toplam olarak
найти́ о́бщий язы́к — ortak bir dil bulmak
-
18 самый
1) aynıэ́то то́ же са́мое — aynı şeydir
в э́тот са́мый моме́нт... — tam o anda...
2) (прямо, как раз) tam; taна са́мом берегу́ мо́ря — tam deniz kenarında
у са́мой скалы́ — kayanın dibinde
под са́мым у́хом — kulağının hemen dibinde
в са́мом низу́ — en altta
с са́мого нача́ла — ta başından beri
до са́мого утра́ — ta sabaha kadar
сейча́с са́мое вре́мя пообе́дать — yemek yemenin tam sırası
(сейча́с) са́мый подходя́щий моме́нт / слу́чай — fırsat bu fırsat
о́коло са́мого до́ма — evin yanıbaşında
на са́мом углу́ у́лицы — sokağın köşe başında
у са́мых воро́т — спорт. kale ağzında
поклони́ться до са́мой земли́ — yerlere kadar eğilmek
3) ( как таковой) başlı başınaса́мое его́ молча́ние - ули́ка — onun susması başlı başına bir delildir
4) enса́мый лу́чший — en iyi
са́мый молодо́й из них — onların en genci
оста́лась са́мая ма́лость — pek az bir şey kaldı
да он са́мый настоя́щий жу́лик! — herif buz gibi hırsız!
са́мое стра́нное то, что... — işin en tuhaf yanı şudur ki...
и что са́мое стра́нное... — işin asıl tuhafı,...
••на са́мом де́ле — gerçekte
в са́мом де́ле (точно, правда) — sahi, sahiden
в са́мом де́ле? — sahi mi?
в са́мый раз — см. раз
-
19 а
ise; fakat,ama; oysa,halbuki; ya* * *I союз1) против. ise, daне два, а три — iki değil de üç
три, а не два — üç, iki değil
он е́дет, а я нет — o gidiyor bense gitmiyorum
2) (после предложений с уступ. союзами)хоть и не ви́дел, а зна́ю — görmedimse de haberim var
3) (после предложений, имеющих уступительный смысл) fakat, amaпройду́т го́ды, а э́то не забу́дется — yıllar geçecek, fakat bunlar unutulmayacaktır
4) ( между тем) oysa, halbukiа ты зна́ешь, что... — oysa biliyorsun ki...
5) присоед. daа на друго́й день... — ertesi gün de...
а да́льше - сплошны́е леса́ — ötesi de hep ormanlar
а так-то он поря́дочный (челове́к) — yoksa namusuna namusludur
6) (при указании на неожиданность, непредвиденное действие) kiприхожу́, а там никого́ — geldim ki kimseler yok
7) (после предложений, имеющих условный смысл) ise; yokа не по́нял, так молчи́ — anlamadınsa / anlamadıktan sonra ağzını açma
а е́сли уви́дят? — ya birisi görürse?
а что де́лать / поде́лаешь? — ne yapalım ya?
а та ли э́то дере́вня? — bu köy o köy mü ola?
а что тако́е?, а в чем де́ло? — ne var yani?
а э́то кто? — bu da kim?
а каки́е (в ней / там) иллюстра́ции! — ya resimleri!
умру́, а туда́ бо́льше не верну́сь! — ölürüm de dönmem oraya!
а да́льше что? — e, sonra?
а ты что ду́мал? — ne sandın ya!
а ты его́ защища́й! — ирон. sen yine onu müdafaa et!
а еще до́ктор! — bir de doktor olacaksın!
••- а тоII частица, вопр.(при отклике и т. п.) efendim?сде́лаешь, а? — yaparsın, e mi?
краси́во, а? — ne güzel, değil mi?
III межд.како́е у тебя́ на э́то пра́во? А? — buna ne hakkın var? Ha?
ha!; hah!; eh!а, тепе́рь я́сно / поня́тно! — ha, şimdi anlaşıldı
а, вот и он! — hah, geldi işte!
а, ничего́! — eh, zararı / ziyanı yok!
-
20 многое
çok şey* * *сçok şey; birçok şeylerво мно́гом отлича́ться от кого-чего-л. — birçok bakımlardan farklı olmak
он во мно́гом похо́ж на вас — size benzer birçok yanı / tarafı var
я мно́гим ему́ обя́зан — ona çok şey borçluyum
э́тот факт говори́т о мно́гом — bu olay çok şeyi anlatır
я мно́гого не прошу́ — ben de çok bir şey istemem
- 1
- 2
См. также в других словарях:
yani — bağ., Ar. yaˁnī 1) Demek, şu demek ki anlamlarında bir söz Rıza Efendi de belki bu yüzden yani perde niçin açılmıyor diye sinirleniyor. T. Buğra 2) zf. Sözün kısası, doğrusu anlamlarında bir söz Tesadüf ama bu kadar olur yani. H. Taner … Çağatay Osmanlı Sözlük
yan-yanı — z. Yan tərəfi ilə, yanı üstə, yaxud bir yanını irəli verərək. Göyərçin bir yanı üstə çevrildi, yan yanı bir qədər uçub çayın ortasına düşdü. M. Rz … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
elle tutulacak tarafı (veya yanı) kalmamak — 1) sağlam bir yanı kalmamak 2) güvenilecek veya kayrılacak bir yönü olmamak … Çağatay Osmanlı Sözlük
kırkyıllık Yani, olur mu Kâni — eskimiş bir alışkanlık kolay kolay değişmez anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
buğday ile koyun, geri yanı oyun — çiftçi için koyun ve buğdaydan değerli bir şey yoktur anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
alt yanı çıkmaz sokak — sonu gelmeyen, sonuç alınamayan işler için söylenen bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
aşağı kalır yeri (veya yanı) yok — (birinden veya bir şeyden) nitelikleri bakımından başkalarıyla karşılaştırıldığında eksiği olmayan, denk olan … Çağatay Osmanlı Sözlük
taraftarlık etmek — bir tarafı tutmak, bir yanı desteklemek : Gazetelerde o zaman bu maddeye taraftarlık etmemiş bulunduğunu yazmıştı. A. Ş. Hisar … Çağatay Osmanlı Sözlük
pelekte — bir yanı kırılmış yumurta; parça, cüzü … Çağatay Osmanlı Sözlük
ZEMEL — Bir yanı üzerine çöküp öbür yanını yukarıya kaldırarak koşmak. * Devenin ayağına ârız olan aksaklık. * Su tulumunun sarkması … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
öte — is. 1) Konuşanın temel olarak aldığı bir şeyden daha uzak olan yer veya şey, mavera Köşklerin biraz ötesinde köy kulübelerine benzer derme çatma evler görülürdü. R. E. Ünaydın 2) Bir şeyin arkadan gelen bölümü İşin ötesi kolay. 3) sf. Bulunulan… … Çağatay Osmanlı Sözlük